Sürdürülebilirlik, kalıcı bir refahı hedefleyen, ekonomi, toplum ve çevreyi farklı boyutlarıyla irdeleyen bütünsel bir yaklaşımdır. Ekosistemin bütünlüğünü ve esnekliğini korumaya çalışırken yeşile odaklanır.  İş süreci yönetimi (BPM) ise tanımı gereği yeşildir. Çünkü iş süreçlerini tasarlamak, yönetmek ve geliştirmek üzerine kurulan bu metodoloji, çevresel faktörleri azaltmayı amaçlar. Başka bir deyişle, iş sürecinin daha sürdürülebilir kaynak tüketimine dönüşünü ifade eder. Bu sayede firmalar paradan tasarruf eder, verimliliğini artırır ve aynı zamanda çevreyi koruyabilir.

İş Süreci Otomasyonunun Çevresel Etkileri

Firmalar, iş süreçlerini planlarken çevresel etkilerini dikkate almak zorundadır. Bu, yalnızca yasal yükümlülüklerden kaçınmakla kalmaz, aynı zamanda müşteri beklentilerini karşılama ve marka imajını güçlendirme açısından da önemlidir. Tüketicilerin çevre dostu uygulamalara olan ilgisi arttıkça, sürdürülebilir iş uygulamalarını benimseyen firmalar rekabet avantajı kazanır.

Peki, BPM Sürdürülebilirliği Nasıl destekler?

Firmaların sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için benimsedikleri bazı stratejiler vardır. Bunlar, iş süreçleriyle ilgili çevresel performans göstergeleri belirlemek ve bu göstergeleri düzenli olarak izlemek, yeşil tedarik zinciri yönetimini uygulamak, sürekli iyileştirme kültürünü benimsemek ve müşteriler, tedarikçiler ve diğer paydaşlarla sürdürülebilirlik odaklı iş birlikleri kurmak şeklinde sıralanabilir. Bu stratejiler sonrasında elde edilen çıktılar ise;

1. Kaynak Tüketimini Belirleme ve Azaltma: Bir süreçte kullanılan enerji, su, malzeme ve diğer kaynakların miktarını azaltmanın yolları aranarak yapılabilir.
2. Atıkları En Aza İndirmek: Bir işlem tarafından üretilen atık miktarını azaltmanın daha etkin yolları bulunarak yapılabilir.
3. Sürdürülebilir Uygulamaları Teşvik Etmek: Firmalar, çalışanlara sürdürülebilirlik konusunda eğitimler vererek çevresel etkileri azaltmanın önemini kavratabilir. Hatta kağıt ve plastik atıkları geri dönüştürme politikası uygulayabilir.
4. Mevcut Süreç Portföyünü Analiz Etmek: Tüm iş süreçleri tanımlanıp çevresel etkileri değerlendirilmelidir. Sonucunda elde edilen iyi bir süreç dokümantasyon sistemi ile firmanın dijital ikizi (Digital Twins) oluşturularak kağıt tüketimi ve alan israfı minimize edilir.
5. Süreç Madenciliğini Etkin Kullanmak: Süreç madenciliği (Process Mining) ile iş süreçlerindeki gizli kalıpları ve verimsizlikleri ortaya çıkararak iyileştirme imkanı elde edilebilir.
6. Süreçleri Optimize Etmek: Süreç madenciliği sonucunda ortaya çıkarılan verimsiz süreçlerin optimizasyonu sağlanarak yeni fırsatlar keşfedilebilir.
7. Değişiklikleri Test Etmek: Süreç simülasyonu (Process Simulation) ile iş sürecindeki değişikliklerin uygulanmadan önce test edilmesi sayesinde çevresel etkilerin düzeyi tespit edilebilir.
8. Değişiklikleri Uygulamak: Tüm paydaşların işbirliğini gerektiren bu zorlu sürecin uygulanmasını ifade eder.

Sürdürülebilir BPM stratejilerinin, sürdürülebilir kalkınma amaçlarının gerçekleştirilebilmesinde önemli bir rolü vardır. Çok yakın bir zamanda çevresel sürdürülebilirlik ile iş süreçlerinin entegrasyonu, BPM uygulamalarının merkezine yerleşecektir. Şirketler, çevresel etkilerini azaltırken verimliliklerini artıracak, müşteri memnuniyetini sağlayacak ve rekabet avantajı elde edeceklerdir. Sürdürülebilir BPM stratejileri, yalnızca bugünün değil, geleceğin iş dünyasında da başarılı olmanın anahtarı olacaktır.