1. Kuantum çağı ile kastedilmek istenen tam olarak nedir? Pazarlamanın bu çağdaki evrimi nasıl gerçekleşmiştir?
Dijital dünyadan yapay zekâ çağına hızlıca evrildiğimiz hatta “Teknolojik Big Bang”i yaşadığımız bu günlerde tüm disiplinlerde meydana gelen değişimlerden pazarlama bilimi de oldukça etkilenmiştir. Günümüzde sıkça kullandığımız bir kelime haline gelen pazarlamanın önem ve değerini fizik bilimi üzerinden açıklamayı her zaman eğlenceli bulmuşumdur. Bu senaryodan hareket edecek olursak; pazarlama, firmaların ve markaların yapı taşını oluşturan bir atom iken uygulanan pazarlama stratejileri ise atom altı parçacıkları ifade etmektedir. Kuantum ise bilindiği üzere “miktar” anlamını taşıyan “ne kadar, ne büyüklükte” ifadelerinin karşılığıdır. Dolayısıyla kuantum pazarlama kavramı bizlere nicelik yönünden bilmek isteyebileceğimiz her şeyin var olduğu dünyanın kapılarını aralamaktadır.
Antik çağlardan paradigmalara pazarlamanın gelişim serüveni ele alındığında, pazarlamayı 5 paradigma altında özetlemek mümkündür;
1. Paradigma: Ürün Pazarlaması
2. Paradigma: Duygusal Pazarlama
3. Paradigma: Veriye Dayalı Pazarlama
4. Paradigma: Dijital ve Sosyal Pazarlama
5. Paradigma: Kuantum Pazarlama
2. Kuantum pazarlama tam olarak nedir? Yapay zekâ ile pazarlama arasında nasıl bir bağ vardır?
Paradigmalar oluşum sıralarına göre incelendiğinde, ekosisteme dijital dünyanın bir parçası olan yapay zekânın da dahil olduğu açıkça görülmektedir. Büyük markalar stratejik kararlarını, en ince ayrıntısına kadar topladıkları veya elde ettikleri verileri kullanarak vermektedir. Bu verilerin toplanılmasını ve analiz edilmesini sağlayan mekanizma ise yapay zekâ destekli her türlü bilimsel uygulamalardır. Tam da bu noktada karşımıza pazarlama araştırmalarının konusu olan pazar analizi, hedef kitle (müşteri) analizi, rakip analizi, ürün analizi ve daha birçok matrisin de yer aldığı bir dünya çıkmaktadır. Bu dünyanın daha rahat
anlaşılmasında ve verilerin çok daha rahat bir şekilde toplanarak doğru analizler sonucu nokta atışı tahminlemeler yapılmasını sağlayarak işletmelere vizyoner bir bakış açısı kazandırmada yapay zekânın önemi tartışılmaz bir noktadadır. Son zamanlarda yapay zekâ sohbet robotlarının ve kodsuz sistemlerin varlığından sıkça söz etmekteyiz. Tüm bu gelişmeler pazarlamanın kurallarının yeniden yazılmasına, tasarlanmasına ve planlanmasına yol açmaktadır. Bu nedenle yeni çağın pazarlama zihniyeti de “Kuantum Pazarlama” olarak tanımlanmaktadır. Holistik pazarlama bakış açısının sınırlarını zorlayan kuantum pazarlama, veriye dayalı pazarlama, dijital pazarlama, nöropazarlama, sosyal medya pazarlaması, ilişkisel pazarlama, deneyimsel pazarlama, duyusal pazarlama gibi trend pazarlama stratejilerinin başarılı bir kombinasyonudur. Tüm bunlara ek olarak, yapay zekâ ürünleri olan makine öğrenmesi ve derin öğrenme sayesinde tüm tutundurma faaliyetlerinin doğru ve ilgili olan hedef kitleye gösteriminde, uygun reklam tasarımı kurgulanmasında da hedef odaklı bir yaklaşımın benimsenmesini sağlamaktadır.
3. Kuantum pazarlama stratejisini uygulamanın işletmelere ne gibi faydaları vardır?
Pazarlamanın kuantum çağını yaşayan markalar, e-ticaret, sanal mağazacılık, sosyal medya platformları ve dijital pazar yerleri sayesinde global bir köy haline gelen dünyamızda hedef kitlesini en ince ayrıntısına kadar belirlemekle kalmıyor aynı zamanda dijital pazarlamanın sunduğu avantajlar ile kişisellleştirilmiş ürün/hizmet yeteneklerini arttırma ve böylece pazarın rekabet edilebilirlik seviyesine doğrudan katkı sağlama, 7/24 her kanaldan müşterisiyle iletişim kurma, tüketiciyi/müşteriyi merkeze alan yeni ürün geliştirme süreçleri geliştirme, arttırılmış gerçekliğin sunduğu hizmetler sayesinde yaptığı işlerin etkinlik ve
verimliliğini arttırma, doğru analizler sonucu iş akış süreçlerini iyileştirme, hologram teknolojisiyle yaratıcı reklam senaryoları oluşturma ve deneyim pazarlamasına yeni bir soluk getirme, esnek ve açık bir sistem sürecine sahip olma, dijital ayak izi takibiyle bir dedektif edasıyla potansiyel ve mevcut müşterilerini takip etme, nöropazarlama çalışmaları ile tüketicilerin zihnine yaptığı yolculukla beklentileri, ihtiyaç, istek ve arzuları daha doğru tanımlama, çoklu zekâ türlerine göre kişiye özel reklam tasarlama, 5 duyu organını harekete geçirebilecek tutundurma faaliyetlerini planlama ve hatta tüketicilerin zihinlerindeki satın alma düğmesine basma gibi sınırsız yetenekler elde etmişlerdir.
4. Geleceğin yapay zekâ dünyasında kuantum pazarlamanın hangi şekillerde olacağını tahmin ediyorsunuz?
21. yüzyılın başlarının 7P’si (product-ürün / price-fiyat / promotion-tutundurma / place-dağıtım / people-insan / process-süreç / physical evidence-fiziki kanıt) ile günümüz (diğer çağlar ile kıyaslandığında 23 yıllık süreçteki değişim) 7P’si arasında ciddi bir fark olduğu açıktır. Tüm bu göstergeler ise teknolojinin üstel olarak hızla büyüdüğünün en çarpıcı kanıtları olarak karşımıza çıkmaktadır. Geleceğin reçetesi ise yapay zekâyı her bir işletme özelinde doğru bir noktada konumlandırmak ve böylece maksimum faydayı ve verimi elde etmektir. Fütüristik bir bakış açısıyla sistemi ele aldığımda, 21. yüzyılın ikinci çeyreğinde kuantum pazarlamanın da bir atom altı parçacık haline dönüşmesinden ve yeni doğan atom kavramından söz edeceğiz gibi görünüyor.
